Het is al weer een tijdje geleden dat ik in Berlijn was, maar wat heb ik goede herinneringen aan de stad. Ik heb in vijf dagen zoveel gezien en dat wil ik natuurlijk met jullie delen. Van monumenten tot musea tot uitzichtpunten tot herinneringen aan de oorlogen die zich in Berlijn afspeelden. Wat te doen in Berlijn? Tips voor Berlijn.
Berlijn is een stad waar je niet uitgekeken raakt. Heb je de toeristische highlights gezien? Dan zijn er altijd wel musea of parken waar je naar toe kunt. Of wat dacht je van gewoon wat struinen door de verschillende wijken? Het is een fijne stad om te ontdekken en ook een waar je niet om de geschiedenis heen kunt.
Een van de meest indrukwekkende monumenten die ik heb gezien staat in Berlijn. Het is een wir-war aan betonnen blokken die herinneren aan de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Hoewel het monument oorspronkelijk bestond uit 2711 blokken staan er nu nog 2710. De blokken ‘moeten’ een gevoel oproepen van desoriëntatie en isolement. En ik kan je zeggen dat wanneer je in het midden staat je echt een gevoel krijgt van desoriëntatie. Zoveel betonnen blokken om je heen, de een nog groter dan de ander. Onder het veld met betonnen blokken is een expositieruimte te vinden.
A: Cora-Berliner-Straße 1
Ik moet toegeven dat het anno 2022 wel een toeristische trekpleister geworden is; Checkpoint Charlie. De oorspronkelijke controlepost tussen de Amerikaanse en Russische sector heeft ‘nep’ soldaten er staan en volgens mij moet je zelfs betalen als je er op de foto wilt. Maar dat even wegdenkend en stil staan bij wat er in het verleden heeft plaatsgevonden, vind ik dat je de plek toch niet mag overslaan. Het is een van de belangrijkste plekken geweest in de jaren van de Koude Oorlog en vele gebeurtenissen hebben hier plaatsgevonden.
A: Friedrichstraße 43-45
Nog z’n plek dat geschiedenis ademt, de plek waar Hitler zelfmoord pleegde vlakbij het Joodse Monument. Hoewel het niet heel duidelijk staat aangegeven, het is nu gewoon een klein parkje bij een parkeerplaats, staat er wel een informatiebord. Op 30 april pleegde Hitler samen met Eva Braun zelfmoord in de Fuhrerbunker. Na de oorlog probeerde de Russen de bunker op te blazen, wat nog niet makkelijk ging. In de jaren 80 werd begonnen met het bouwen van appartementen. Overigens zijn er nog wel complot theorieën over de zelfmoord van Hitler en wat er met zijn lichaam is gebeurd.
A: Wilhelmstraße
Lees meer: Waarom je in Berlijn niet om de geschiedenis heen kunt
Het meest bekende en toegankelijke deel van de oude Berlijnse Muur is de East Side Gallery. Vanaf 1989 werd dit deel beschilderd door 118 verschillende kunstenaars. Je vindt het deel vlakbij de Oberbaumbrücke en het Berlin Ostbahnhof. De eerste keer dat ik de East Side Gallery bezocht was het nog niet een typische ‘Instagram’ muur, tegenwoordig zie je steeds meer fotoshoots bij de muurschilderingen.
A: Mühlenstraße 3-100
Her en der vind je in Berlijn nog restanten van de oude Berlijnse Muur. Bij de East Side Gallery vind je het grootste deel, maar ook bij de Bernauer Straße staat nog een deel van de muur. Dit deel van de muur is bekend vanwege de vele vluchtpogingen. Dit soort restanten laten je stil staan bij de gebeurtenissen tijdens de Koude Oorlog. Daarnaast vind je overal door Berlijn nog herinneringen aan waar de muur precies heeft gestaan. Het blijft toch indrukwekkend om te ervaren dat de stad destijds uit twee of eigenlijk vier delen bestond.
A: Bernauer Straße 111
Lees meer: Wist je dat er ook delen van de Berlijnse Muur in New York staan
Zoals je merkt staat Berlijn nog vol van dingen die herinneren aan de Koude Oorlog en de Tweede Wereldoorlog. Ook in Topographie des Terrors ontkom je daar niet aan. Hier stonden vroeger de hoofdkwartieren van de Gestapo, SS en SD. Naast het gratis documentatiecentrum vind je buiten restanten van de vroegere kelders van de Gestapo nog te zien. Hier zaten vroeger de gevangeniscellen, martelkamers en executiekamers. Dat je daar dan langs kan lopen blijft toch indrukwekkend.
Topographie des terrors
A: Niederkirchnerstraße 8
De belangrijkste poort van Berlijn dat niet alleen indrukwekkend is, maar ook erg fotogeniek. Het is de enige stadspoort die nog bewaard is gebleven in Berlijn. Tijdens de Koude Oorlog stond de Brandenburger Tor in de Russische sector waardoor het alleen vanuit een verhoging in het westen te bewonderen was. Het was dertig jaar niet mogelijk om onder de poort door te lopen door de grensbewaking.
A: Pariser Platz
Op de Museumsingel staat een van de belangrijkste kerken van Berlijn: De Berliner Dom. Het prachtige gebouw is alleen al de moeite waard om te bekijken, maar ook even binnenlopen is de moeite waard. Een van de hoogtepunten binnen in de kerk is het historische orgel. Het is het grootste orgel van Duitsland met meer dan 7000 pijpen. Het uitzicht is de andere reden om de kerk te bezoeken. Vanaf de top van de dom heb je een uitzicht over de wijk Mitte en de Fernsehturm.
Berliner Dom
A: Am Lustgarten
Een van de bezienswaardigheden met een eigen hashtag in Berlijn. Via #thattoweragain vind je op Instagram alle foto’s van de Fernsehturm. Het is dan ook een herkenningspunt voor vele Berlijners en daarbij ook het hoogste bouwwerk in Duitsland. De toren is 365 meter hoog en naast dat het een televisietoren is, kun je deze ook bezoeken. Op 203 meter hoogte vind je een uitzichtplatform en een restaurant. En een uitzicht over een stad is natuurlijk nooit verkeerd.
Fernsehturm
A: Panoramastraße 1A
Het Central Park van Berlijn, maar dan net iets kleiner. Je vindt Tiergarten in het centrum van Berlijn en omvat 210 hectare. In de Tweede Wereldoorlog was er door de kou en honger weinig meer over van de groene vlakte in Berlijn, er stonden nog maar 700 bomen van de 200.000. Gelukkig is het na de oorlog weer het groene hart van de stad geworden. Tiergarten is heerlijk om zomerse dagen om te wandelen of te relaxen. Overigens bevindt zich ook de Berlijnse dierentuin nabij Tiergarten.
A: Str. des 17.
Een van de leukste ontdekkingen waren toch wel de binnenplaatsjes in het centrum van Berlijn. Hoewel beiden een totaal ander karakter hebben zijn ze zeker de moeite waard om te bezoeken. De Hackescher Höfe staat bomvol huizen met een Jugendstil karakter. Haus Schwarzenberg daarentegen is een stuk rauwer met street art en dergelijke.
A: Rosenthaler Str. 43-45 & 39
Midden in een woonwijk ligt ineens een enorme open vlakte. Een heel maf gevoel was dat om die open vlakte in eens vanachter een woonwijk te zien opdoemen. Officieel is het dus geen vliegveld meer, want het werd in 2008 gesloten, en daarvoor was het de kleinste van Berlijn. Toch hebben er vele belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. Na de Tweede Wereldoorlog was West Berlijn geblokkeerd door de Russen en werd Tempelhof de luchtbrug voor de Amerikanen. Vliegtuigen waren de enige mogelijkheid om in West – Berlijn te arriveren. Het grootste gebouw ter wereld stond op vliegveld Tempelhof met onder andere 9000 kantoren en ten tijde van de Koude Oorlog werden er zelfs basketbalvelden en bowlingbanen gebouwd. Tegenwoordig kun je heerlijk relaxen, sporten en zijn er diverse evenementen op Tempelhof.
Lees meer: Kijk hier of er nog rondleidingen op Tempelhof zijn
In het Grunewald, net even buiten Berlijn, waan je je even in een andere wereld. In het bos liggen namelijk nog resten van Amerikaanse spionagestations. De oude radarbollen zijn nog duidelijk herkenbaar. Teufelsberg is het hoogste punt van Berlijn, hoewel dit niet altijd het geval was want de berg bestaat uit een hoop betonafval. Tot 1951 werd Teufelsberg als spionagestation gebruikt. Tegenwoordig kun je hier ronddwalen, maar dat is niet meer gratis. Voor acht euro kun je een kijkje nemen op het terrein en voor vijftien euro heb je een rondleiding.
Teufelsberg
A: Teufelsseechaussee 10
Persoonlijk de mooiste brug van Berlijn en ook erg fotogeniek. De Oberbaumbrücke verbindt de wijken Kreuzberg en Friedrichshain en bestaat uit verschillende niveaus. De metrolijnen rijden namelijk over deze brug. Ook deze brug was weer belangrijk tijdens de Koude Oorlog. De brug kwam op de grens van de Russische en Amerikaanse sector te liggen en werd bij de bouw van de Berlijnse Muur gesloten in 1961. In 1963 werd de brug een grensovergang voor voetgangers vanuit West Berlijn.
-> een leuke activiteit om te gaan doen met mooi weer: kajakken in Berlijn
Met deze organisatie ging ik mee onder de grond in Berlijn. Want een stad als deze in oorlogstijd had een compleet ondergrondse systeem van tunnels en bunkers. Wat de meeste mensen niet weten is dat bij het metrostation Gesundbrunnen zich een bunkercomplex bevindt. Met Berliner Unterwelten ga je met een tour onder de grond en dan is het toch wel even slikken dat tijdens de oorlog mensen hier een soort van opgesloten zaten. Ik vond het indrukwekkend om te kijken wat er allemaal nog verborgen onder de grond zit.
Berlin Unterwelten
A: Brunnenstraße 105
Ik kreeg als tip om Berlijn te bekijken vanaf Hotel Park Inn. Ik koos er natuurlijk voor om de zonsondergang te zien vanaf het 150 meter hoge toegankelijke dakterras want je hebt uitzicht over het zuiden en westen van Berlijn. En daarbij heb je de fotogenieke Fernsehturm in beeld. Geen verkeerde manier om de dag af te sluiten.
Park Inn
A: Alexanderplatz
Lees meer: Leuke uitzichtpunten in Berlijn
Op zondag is het Mauer Park de plek om marktjes te bezoeken, muziek te luisteren of gewoon te relaxen. Ook hier stond in de oorlog de Berlijnse Muur. En een deel is nog steeds te zien in het park. Ik bracht op zaterdag een bezoek aan het Mauer Park en miste toch wel de sfeer van de zondag zoals ik van velen had gehoord. Het is een prima park om even door heen te wandelen of even te relaxen op andere dagen, maar de zondag is toch wel de beste dag om het Mauer Park te bezoeken.
A: Eberswalder Straße en Schwedter Straße
In Berlijn ging ik voor het eerst alleen op reis. Benieuwd naar mijn ervaringen?
Ik bezocht maar een museum tijdens mijn bezoek in augustus 2016. Waarom? Omdat het zulks mooi weer was dat ik de musea liever bewaarde voor als ik een keer in Berlijn zou zijn in de regen. Het enige museum dat ik bezocht was het Stasi Museum. Deze bevindt zich in het voormalige ministerie van staatszekerheid. In het museum krijg je een goede indruk van alle afluisterpraktijken van de Stasi. Leuk detail, de film Das Leben der Anderen werd hier opgenomen.
Stasi Museum
A: Ruschestrasse 103
Een budgettip voor je bezoek aan Berlijn, want een bezoek aan de Reichstag of ook wel Rijksdag is gratis. Naast de politieke functie van het gebouw is het ook een belangrijke bezienswaardigheid die je niet mag missen. Vanuit de glazen koepel heb je een 360 graden uitzicht over Berlijn. Op heldere dagen kun je Tiergarten, de Brandenburger Tor en de Potzadamer Platz zien. Het bezoek is gratis, je dient je alleen wel van te voren aan te melden. Op de dag zelf heb je je aanmelding en je legitimatie nodig om binnen te komen. Je wordt ook gecontroleerd om binnen te komen, dus neem wat extra tijd voor de bevestigde tijd.
Reichstag
A: Platz der Republik
Tijdens mijn verblijf in Berlijn genoot ik van alle hotspots die ik tegenkwam. Van de beste burgers, Mexicaans, lekkere ontbijtplekken tot goede pannenkoeken. Je hebt zoveel leuke plekken in Berlijn dat kiezen soms lastig is. En dat is precies wat ik zoek tijdens een stedentrip, een stad met leuke plekken om te ontbijten, lunchen of dineren.
Lees meer: De leukste hotspots in Berlijn
Meer lezen over Berlijn of Duitsland?
Your Travel Guide wil je inspireren om te onthaasten in het leven, om langzamer te reizen, een andere manier van reizen toe te passen en bijzondere ervaringen op te doen. Om slow travel toe te passen in je reizen. Mijn liefde voor lijstjes komt terug in dingen die je kunt doen op bestemmingen, niet dingen die je moet afstrepen.
Veel liefs, Marjolein
Buy me a coffee
Buy me nowSamenwerken? Leuk!
Bekijk de mogelijkheden