Helemaal in het oosten van Duitsland valt genoeg te zien ontdekte ik de afgelopen jaren. Na eerder Dresden al bezocht te hebben, een aantal natuurgebieden en kleinere steden was het nu tijd voor de derde grootste stad van Saksen: Chemnitz, in 2025 de Culturele Hoofdstad van Europa. De stad van textiel en industrie aan de voet van het Erzgebirge. Waar natuur nooit ver weg is, maar ook andere bezienswaardigheden niet zo blijkt na een bezoek aan de stad. Gemütlich wordt de stad ook wel genoemd, benieuwd waarom?
Daarvoor starten we op de plek waar Chemnitz ooit ontstaan is: de Schloßberg. Het was op deze berg waar in de twaalfde eeuw een benedictijnenklooster veel invloed had op de ontwikkeling van Chemnitz als stad. De Via Regia liep langs de Schloßberg, waardoor de berg een logische plek was om te vestigen. Pas later werd de stad uitgebreid naar de plek waar we nu het centrum vinden.
Chemnitz is al jaren een belangrijke stad voor de handel en economie. In de veertiende eeuw begon de industrialisatie waardoor in de zeventiende en achttiende eeuw Chemnitz een hele rijke stad werd, zelfs rijker dan Dresden.
De Schloßberg is ook precies de plek waar onze kennismaking met Chemnitz begint. We brengen een bezoek aan de kerk, waar het orgel direct opvalt. De kleuren van de gotiek zijn toegepast op het orgel waardoor hij rood, blauw en goud is. Het voelt ietwat raar als we horen dat dit de belangrijkste plek was in Chemnitz. Nu zien we een ruime vijver, een park, een klooster en straalt de Schloßberg juist rust uit. Een fijne plek om even te relaxen. Precies wat de lokale inwoners graag doen op de Schloßberg op zomerse dagen.
Van daaruit wandelen we naar het centrum. Hier herinnert slechts één ding aan de tijd dat de stad nog een andere naam had. Overigens wel iets waar je niet omheen kunt: het 7.10 meter hoge standbeeld van Karl Marx (of 13 meter in totaal). Tot 1990 heette de stad nog Karl Marx Stadt.
In 1953, 70 jaar na de sterfdag van Karl Marx, was er de wens om een stad naar hem te vernoemen. In eerste instantie was de bedoeling om een stad in de buurt van Berlijn de naam te geven, maar dit werd Stalin stad. Het beeld is nog de enige herinnering aan deze periode in de stad. Voor veel inwoners herinnert het paspoort nog aan deze periode, daar staat nog Karl Marx Stadt in. Het beeld is indrukwekkend om te zien, vooral als je denkt aan de bijbehorende geschiedenis.
Vanaf het beeld van Karl Marx wandel je het centrum van de stad in. Voor mij een mix aan DDR gebouwen, afgewisseld met imposante gebouwen, maar ook met relatief oude gebouwen. De stad is in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd door de bombardementen, waardoor sommige gebouwen niet herbouwd zijn, maar vervangen.
Het Doppelrathaus is een van die gebouwen die opvalt in het centrum. In 1489 de eerste town hall van de stad. Toen de stad te groot werd, kwam er een nieuw raadhuis bij in 1911, hierdoor neemt het Doppelrathaus een grote plek in in het centrum. Lange tijd woonde in de toren nog een torenwachter totdat deze in 2000 overleed.
Circa 291 miljoen jaar geleden barstte in het gebied een vulkaan uit. De modderstroom met kiezelzuur zorgde ervoor dat de stammen van bomen en struiken versteenden. Hoewel een groot deel zich nog onder de stad bevindt, kun je in DAStietz een stuk versteend bos zien. Wanneer DASTietz open is, kun je dit gratis bezoeken.
Na een wandeling is het natuurlijk tijd om een stop te maken voor de Duitse traditie van taart en koffie, ook wel Kaffee und Kuchen. En waar kan dat beter op een plek die een local je aanraadt. Het is lekker weer als we plaatsnemen op het terras van Michaelis. Snel even binnenkijken voordat ik moet kiezen welke taart ik neem. Want taart in Duitsland betekent veel keuze.
Hoewel alles te belopen is in Chemnitz, raad ik je toch aan om een stukje het ov te pakken voor een beroemd huis. Het is de oude villa van Esche, een kousenproducent begin twintigste eeuw. Hij liet hier door meubelbouwer Henry van der Velde een huis bouwen. Niet zomaar een huis, maar een ‘gesamtkunstwerk’. Alles is ontworpen door Van der Velde, de deuren, de lampen, de tuin etc.
Tot na de oorlog woonde Esche hier, daarna kende de villa een roerige geschiedenis met wisselingen tussen een Sovjet commandant, daklozen, opleidingscentrum voor de Stasi en een centrum voor handwerkers. Pas in 1990 deed de familie Esche een aanvraag voor restitutie. Na 8 jaar is de villa weer in handen van de familie Esche en is het een centrum voor muziek en een museum met attributen van Van der Velde.
Edit: er mogen geen foto’s gemaakt worden bij Villa Esche, ook van de buitenkant niet voor commercieel gebruik.
Wil je toch meer zien dan alleen het centrum? Dan zijn twee wijken de moeite waard om te bezoeken. Doordat ze zo verschillend zijn, krijg je direct een complete indruk van Chemnitz. De oude arbeiderswijk Brühl laat je kennismaken met de rauwe kant van de stad, street art, hippe conceptstores en cafés en kunst. De Kassberg daartegenover is juist de wijk van de Upper Class met schilderachtige gevels.
Tijdens ons verblijf in Chemnitz genoten we naast Kaffee und Kuchen ook van heerlijk eten. Aangezien we in de buurt van de Schloßberg overnachten, eten we daar in de buurt. De eerste avond strijken we neer bij Jansen, een restaurant waar we een Italiaanse kaart vinden met een twist. De tweede avond staat er een Duits menu op het programma bij Pension Ausspanne. Beide avonden eten we heerlijk, waarbij ik eerst een gnocchi kies en daarna een steak.
En natuurlijk, na het genieten van goede restaurants kun je lopend weer terug naar je hotel op de Schloßberg. Wonen in Chemnitz spaart ‘levenstijd’ zoals onze gids het noemt.
Overnachten deden wij in Chemnitz bij c/o56 nabij de Schloßberg. Een fijn hotel met uitzicht over de stad en extra faciliteiten zoals een fitnessruimte en een zwembad (niet open tijdens ons verblijf). De auto kun je onder het hotel parkeren en je kunt lopend naar het centrum of de bus nemen die voor de deur stopt.
Natuurlijk kun je prima een weekend verblijven in Chemnitz, maar heb je meer tijd, dan zou je Chemnitz prima kunnen combineren met andere bezienswaardigheden in de buurt. Zelf combineerden we Chemnitz met Zwickau, Colditz en Leipzig.
Disclaimer: deze reis kwam tot stand in samenwerking met Saksen Toerisme, ik deel echter niets anders dan mijn eigen mening
Your Travel Guide wil je inspireren om te onthaasten in het leven, om langzamer te reizen, een andere manier van reizen toe te passen en bijzondere ervaringen op te doen. Om slow travel toe te passen in je reizen. Mijn liefde voor lijstjes komt terug in dingen die je kunt doen op bestemmingen, niet dingen die je moet afstrepen.
Veel liefs, Marjolein
Buy me a coffee
Buy me nowSamenwerken? Leuk!
Bekijk de mogelijkheden